Những sai lầm cần tránh khi mua và sử dụng thớt
Bạn nên chọn thớt của những thương hiệu uy tín để biết xuất xứ, đảm bảo không sử dụng các chất độc hại và có thể truy nguồn gốc khi gặp phải vấn đề trong quá trình sử dụng.
Nội dung bài viết
Hầu như gia đình nào cũng có từ một đến hai chiếc thớt trong bếp để chế biến thức ăn, nhưng không phải ai cũng biết sử dụng đúng cách. Nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn dinh dưỡng, bác sĩ Lê Thị Bích Diệp - Giám đốc Viện dinh dưỡng TP HCM, từng chứng kiến không ít trường hợp phải nhập viện vì chế biến thức ăn trên những chiếc thớt kém vệ sinh.
Bác sĩ Bích Diệp cũng chỉ ra những hiểm họa khôn lường từ chiếc thớt mà các bà nội trợ thường xuyên mắc phải để đưa ra lời khuyên sử dụng đúng cách.
Không chế biến thức ăn sống, chín trên cùng một chiếc thớt
Nhiều gia đình có thói quen chỉ dùng một chiếc thớt cho mọi mục đích. Sau khi mổ cá xong, rửa sạch rồi băm thịt. Rồi cũng chính chiếc thớt đó được dùng để cắt thức ăn chín và cho rằng đã rửa sạch nên vẫn an toàn.
Điều này rất nguy hiểm, vì trên thực phẩm tươi sống như thịt, cá, cua ốc... đều có nhiều vi khuẩn, vi sinh vật, ký sinh trùng... cho dù có chà rửa kỹ thì cũng chỉ làm sạch bề mặt, còn những vi khuẩn nhỏ li ti đã bám vào trong sớ gỗ rồi thì chúng không thể trồi ra mà vẫn nằm lại đó và tiếp tục sinh sôi nảy nở... Vì vậy, khi dùng thớt này để cắt thực phẩm chín (thường là ăn luôn, không nấu lại), những vi khuẩn này sẽ bám vào thức ăn, gọi là lây nhiễm chéo. Đây là nguyên nhân gây ra tình trạng ngộ độc thực phẩm, nhiễm trùng tiêu hóa… thậm chí có nguy cơ dẫn đến tử vong.
Ví dụ, khi dùng thớt để chặt thịt gà, thịt heo, nếu gà bị nhiễm cúm, heo nhiễm cầu trùng tai xanh..., do đây là những bệnh không thể nhìn thấy bằng mắt thường nên virus gây bệnh này dễ bám vào thớt và lây nhiễm khi bạn dùng để thái, chặt thức ăn chín.
Để tránh các bệnh lây nhiễm chéo, mỗi gia đình nên có tối thiểu hai cái thớt, một dùng cho thực phẩm tươi sống, một cho thực phẩm chín. Nếu gia đình có trẻ nhỏ thì nên sắm thêm cái thứ 3 cho riêng biệt.
Không sử dụng cả 2 mặt thớt
Nhiều người thường sử dụng hai mặt của thớt, mặt này cắt thịt, mặt kia cắt cá hoặc mặt này cắt thức ăn chín, mặt kia cắt thức ăn sống. Đây là cách dùng khá phổ biến nhưng lại hoàn toàn sai. Trên thực tế, phần lớn các mặt phẳng dùng để kê thớt khi chế biến thức ăn như nền nhà, kệ bếp... là nguồn ô nhiễm, bẩn. Khi đặt mặt thớt xuống, thì vi khuẩn, vi trùng đã bám vào, do vậy, bạn chỉ nên sử dụng một mặt của thớt mà thôi.
Không sử dụng thớt đã ẩm mốc, nứt nẻ, nhiều vết cắt chồng chéo
Thớt gỗ sau một thời gian dùng dễ bị thấm nước, bị mùn, nứt nẻ, nhiều vết cắt đan chéo nhau, thậm chí còn bị ẩm mốc... khiến các loại ký sinh trùng gây bệnh phát triển. Nếu tiếp tục sử dụng, bạn sẽ rất dễ bị nhiễm bệnh. Cách tốt nhất là nên thay thớt mới sau 6 tháng. Nếu sử dụng nhiều, bà nội trợ nên thay thớt sớm hơn.
Không phải gỗ nào cũng có thể làm thớt, do vậy, khi mua thớt nên chú ý đến chất liệu và kỹ thuật sản xuất. Sản phẩm tốt phải làm từ loại gỗ có chất liệu không bị mùn, thớ gỗ phải nhỏ, chắc và mịn như gỗ me, gỗ cao su, gỗ sồi.
Không chọn thớt có sớ ngang
Thớt cắt thành từng lóng là thớt có sớ gỗ cắt ngang, khi dùng loại này để cắt thức ăn thì nước, thực phẩm sẽ dễ đi theo sớ gỗ, thẩm thấu rất nhanh vào bên trong thớt. Khi rửa cho dù bạn đã làm sạch bề mặt, nhưng nước thực phẩm đã thẩm thấu vào sâu bên trong không thể trồi ra được. Nếu tiếp tục cắt thức ăn thì các mùn gỗ sẽ bong lên, trộn lẫn vào thực phẩm sạch, dẫn đến nguy cơ nhiễm khuẩn.
Nên chọn loại xẻ dọc theo thân cây, vì nước, thực phẩm thừa sẽ nằm trên mặt thớt, lúc vệ sinh thớt thì những thứ này sẽ trôi đi một cách dễ dàng.
Không chọn thớt có màu sắc lòe loẹt
Thớt nhựa thường làm từ các hỗn hợp mà người tiêu dùng không thể kiểm soát độ an toàn, trong đó một số loại nhựa bạn không chắc có thể sử dụng trực tiếp để chế biến thực phẩm không.
Các loại thớt làm từ nhựa, hoặc từ gỗ có màu sắc bắt mắt thường được các nhà sản xuất pha chế, sơn phết bằng chất tạo màu có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Một số chất, khi tiếp xúc với thực phẩm có thể gây nên nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe mà bạn không thể lường hết. Do vậy, các bà nội trợ không nên mua sản phẩm lòe loẹt, có sơn màu để đảm bảo an toàn cho cả nhà.
Đừng hời hợt, hãy quan tâm đến nguồn gốc sản phẩm
Nhiều gia đình khi mua thớt thường khá hời hợt, cứ thấy là mua chứ không để ý đến nguồn gốc xuất xứ. Đây là một sai lầm nghiêm trọng, vì phần lớn thớt gỗ, thớt nhựa không rõ nguồn gốc, thì khó đảm bảo chất lượng. Giá trị “đầu tư” mua một cái thớt chất lượng thì rất nhỏ nhưng mang lại lợi ích lớn, đảm bảo sức khỏe gia đình. Nên đừng hời hợt trong việc lựa chọn hàng giá rẻ mà rước bệnh về nhà.
Cũng như nhiều sản phẩm khác, ngoài chất liệu chính là gỗ, nhựa, thủy tinh... nhiều nhà sản xuất còn dùng các chất phụ gia khi sản xuất để sản phẩm chắc, cứng và bóng hơn. Những chất phụ gia này có thể thấm, bong ra trộn lẫn vào trong thức ăn mà bạn không thể kiểm soát được.
Bạn nên chọn thớt của những thương hiệu uy tín để biết xuất xứ, đảm bảo không sử dụng các chất độc hại và có thể truy nguồn gốc khi gặp phải vấn đề trong quá trình sử dụng.
Ngoài ra, tùy theo cách nấu nướng của từng gia đình, bạn nên chọn loại có độ dày mỏng khác nhau để chế biến thực phẩm. Thớt dày và rộng để chặt, băm thực phẩm, còn thớt mỏng dùng để cắt rau, củ, quả.
Nguyễn Loan
Bác sĩ Bích Diệp cũng chỉ ra những hiểm họa khôn lường từ chiếc thớt mà các bà nội trợ thường xuyên mắc phải để đưa ra lời khuyên sử dụng đúng cách.
Không chế biến thức ăn sống, chín trên cùng một chiếc thớt
Nhiều gia đình có thói quen chỉ dùng một chiếc thớt cho mọi mục đích. Sau khi mổ cá xong, rửa sạch rồi băm thịt. Rồi cũng chính chiếc thớt đó được dùng để cắt thức ăn chín và cho rằng đã rửa sạch nên vẫn an toàn.
Điều này rất nguy hiểm, vì trên thực phẩm tươi sống như thịt, cá, cua ốc... đều có nhiều vi khuẩn, vi sinh vật, ký sinh trùng... cho dù có chà rửa kỹ thì cũng chỉ làm sạch bề mặt, còn những vi khuẩn nhỏ li ti đã bám vào trong sớ gỗ rồi thì chúng không thể trồi ra mà vẫn nằm lại đó và tiếp tục sinh sôi nảy nở... Vì vậy, khi dùng thớt này để cắt thực phẩm chín (thường là ăn luôn, không nấu lại), những vi khuẩn này sẽ bám vào thức ăn, gọi là lây nhiễm chéo. Đây là nguyên nhân gây ra tình trạng ngộ độc thực phẩm, nhiễm trùng tiêu hóa… thậm chí có nguy cơ dẫn đến tử vong.
 |
| Dùng thớt riêng đối với thực phẩm chín và sống sẽ giúp gia đình bạn hạn chế bị lây nhiễm chéo các bệnh từ đường ăn uống. |
Để tránh các bệnh lây nhiễm chéo, mỗi gia đình nên có tối thiểu hai cái thớt, một dùng cho thực phẩm tươi sống, một cho thực phẩm chín. Nếu gia đình có trẻ nhỏ thì nên sắm thêm cái thứ 3 cho riêng biệt.
Không sử dụng cả 2 mặt thớt
Nhiều người thường sử dụng hai mặt của thớt, mặt này cắt thịt, mặt kia cắt cá hoặc mặt này cắt thức ăn chín, mặt kia cắt thức ăn sống. Đây là cách dùng khá phổ biến nhưng lại hoàn toàn sai. Trên thực tế, phần lớn các mặt phẳng dùng để kê thớt khi chế biến thức ăn như nền nhà, kệ bếp... là nguồn ô nhiễm, bẩn. Khi đặt mặt thớt xuống, thì vi khuẩn, vi trùng đã bám vào, do vậy, bạn chỉ nên sử dụng một mặt của thớt mà thôi.
Không sử dụng thớt đã ẩm mốc, nứt nẻ, nhiều vết cắt chồng chéo
Thớt gỗ sau một thời gian dùng dễ bị thấm nước, bị mùn, nứt nẻ, nhiều vết cắt đan chéo nhau, thậm chí còn bị ẩm mốc... khiến các loại ký sinh trùng gây bệnh phát triển. Nếu tiếp tục sử dụng, bạn sẽ rất dễ bị nhiễm bệnh. Cách tốt nhất là nên thay thớt mới sau 6 tháng. Nếu sử dụng nhiều, bà nội trợ nên thay thớt sớm hơn.
Không phải gỗ nào cũng có thể làm thớt, do vậy, khi mua thớt nên chú ý đến chất liệu và kỹ thuật sản xuất. Sản phẩm tốt phải làm từ loại gỗ có chất liệu không bị mùn, thớ gỗ phải nhỏ, chắc và mịn như gỗ me, gỗ cao su, gỗ sồi.
 |
| Thớt kém chất lượng sẽ ảnh hưởng đến quá trình chế biến thức ăn. |
Thớt cắt thành từng lóng là thớt có sớ gỗ cắt ngang, khi dùng loại này để cắt thức ăn thì nước, thực phẩm sẽ dễ đi theo sớ gỗ, thẩm thấu rất nhanh vào bên trong thớt. Khi rửa cho dù bạn đã làm sạch bề mặt, nhưng nước thực phẩm đã thẩm thấu vào sâu bên trong không thể trồi ra được. Nếu tiếp tục cắt thức ăn thì các mùn gỗ sẽ bong lên, trộn lẫn vào thực phẩm sạch, dẫn đến nguy cơ nhiễm khuẩn.
Nên chọn loại xẻ dọc theo thân cây, vì nước, thực phẩm thừa sẽ nằm trên mặt thớt, lúc vệ sinh thớt thì những thứ này sẽ trôi đi một cách dễ dàng.
Không chọn thớt có màu sắc lòe loẹt
Thớt nhựa thường làm từ các hỗn hợp mà người tiêu dùng không thể kiểm soát độ an toàn, trong đó một số loại nhựa bạn không chắc có thể sử dụng trực tiếp để chế biến thực phẩm không.
Các loại thớt làm từ nhựa, hoặc từ gỗ có màu sắc bắt mắt thường được các nhà sản xuất pha chế, sơn phết bằng chất tạo màu có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Một số chất, khi tiếp xúc với thực phẩm có thể gây nên nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe mà bạn không thể lường hết. Do vậy, các bà nội trợ không nên mua sản phẩm lòe loẹt, có sơn màu để đảm bảo an toàn cho cả nhà.
Đừng hời hợt, hãy quan tâm đến nguồn gốc sản phẩm
Nhiều gia đình khi mua thớt thường khá hời hợt, cứ thấy là mua chứ không để ý đến nguồn gốc xuất xứ. Đây là một sai lầm nghiêm trọng, vì phần lớn thớt gỗ, thớt nhựa không rõ nguồn gốc, thì khó đảm bảo chất lượng. Giá trị “đầu tư” mua một cái thớt chất lượng thì rất nhỏ nhưng mang lại lợi ích lớn, đảm bảo sức khỏe gia đình. Nên đừng hời hợt trong việc lựa chọn hàng giá rẻ mà rước bệnh về nhà.
Cũng như nhiều sản phẩm khác, ngoài chất liệu chính là gỗ, nhựa, thủy tinh... nhiều nhà sản xuất còn dùng các chất phụ gia khi sản xuất để sản phẩm chắc, cứng và bóng hơn. Những chất phụ gia này có thể thấm, bong ra trộn lẫn vào trong thức ăn mà bạn không thể kiểm soát được.
Bạn nên chọn thớt của những thương hiệu uy tín để biết xuất xứ, đảm bảo không sử dụng các chất độc hại và có thể truy nguồn gốc khi gặp phải vấn đề trong quá trình sử dụng.
Ngoài ra, tùy theo cách nấu nướng của từng gia đình, bạn nên chọn loại có độ dày mỏng khác nhau để chế biến thực phẩm. Thớt dày và rộng để chặt, băm thực phẩm, còn thớt mỏng dùng để cắt rau, củ, quả.
Nguyễn Loan